Οι βόλτες στα γραφικά καλντερίμια του με τα πετρόχτιστα αρχοντικά σε ταξιδεύουν πίσω στο χρόνο και η θέα από ψηλά στη Μηλίνα και τον Παγασητικό… συναρπάζει! Περπατήστε τα πεζοπορικά μονοπάτια του, ανακαλύψτε τις κοντινές μαγευτικές παραλίες και απολαύστε πεντανόστιμες παραδοσιακές γεύσεις στις ταβέρνες του, φτιαγμένες με μεράκι, τέχνη και μεγάλη δόση αγάπης!
Κείμενο – Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου
Απαγκιάζει στις κατάφυτες πλαγιές του «βουνού των Κενταύρων» που γλιστρούν απαλά ως τη Μηλίνα κι αγκαλιάζει με μια ματιά την καταγάλανη θάλασσα του Παγασητικού κόλπου. Ο Λαύκος είναι ένα παραδοσιακό χωριό του Ν. Πηλίου που απέχει μόλις 50 χλμ. από το Βόλο και στολίζεται με γραφικά καλντερίμια, πετρόχτιστα σπίτια με ολάνθιστες αυλές και μια απλόχωρη πλατεία με αιωνόβια πλατάνια. Εδώ χτυπά η «ψυχή» του τόπου. Πάνω στην πλατεία υψώνεται επιβλητική η εκκλησία της Παναγίας (1887 – 1091), που είναι αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Μεγάλη γιορτή γίνεται στην περιοχή και στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής.
Η ζωή χτυπά σε τούτο το χωριό από το 15ο με 16ο αιώνα και ευτύχησε να γνωρίσει μεγάλη οικονομική άνθηση στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Κατά την Ελληνική Επανάσταση πυρπολήθηκε από τους Τούρκους, ωστόσο, υπήρξε από τα πρώτα χωριά που απελευθερώθηκαν από τον τούρκικο ζυγό. Σήμερα, μαζί με το Προμύρι και τη Μηλίνα, αποτελούν το Δήμο Σηπιάδος.
Ανακαλύπτοντας τη γοητεία του…
Στα δρομάκια του Λαύκου θα κάνουμε μια επίσκεψη στο Ραδιοφωνικό Μουσείο «Αντώνης Ταβάνης», αφιερωμένο στη μνήμη του γνωστού γλύπτη, που έζησε στο χωριό τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Η σημαντική συλλογή ραδιοφώνων και η ξενάγηση από τον κ. Στάθη Σφονδηλιά (τηλ.: 6970 374922), θα εμπλουτίσουν τις γνώσεις μας.
Μια ανάσα για ξεκούραση στην κεντρική πλατεία του Λαύκου με τα αιωνόβια πλατάνια, για ελληνικό καφεδάκι ή τσιπουράκι είναι ό,τι καλύτερο. Στο παραδοσιακό Καφενείο του κ. Μανώλη Φορλίδα, που λειτουργεί από το 1785, θα μάθουμε πολλά για τη ζωή του τόπου…
Το χωριό αυτό που σήμερα αριθμεί 350 μόνιμους κατοίκους, άλλοτε έσφυζε από ζωή. Το έλεγαν «Μικρό Πολυτεχνείο», αφού ανθούσαν όλες οι τέχνες και οι κάτοικοί του ήταν άξιοι μαρμαράδες, ξυλογλύπτες, πεταλωτές, σαμαροποιοί, ξυλουργοί, τσαγκάρηδες, γεωργοί, κτηνοτρόφοι… Αργότερα, προόδευσαν στα γράμματα και στον καλλιτεχνικό χώρο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον γλύπτη Θανάση Φάμπα, έργα του οποίου μπορούμε να θαυμάσουμε στο Φάμπειο Μουσείο που φιλοξενείται στο χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου, στην πλατεία. Ο Λαύκος είναι ο τόπος καταγωγής και του διεθνούς φήμης κιθαρίστα Δημήτρη Φάμπα. Τα καλοκαίρια, στο χωριό πραγματοποιείται Φεστιβάλ Κιθάρας, με συμμετοχή σημαντικών μουσικών.
Στα δρομάκια του χωριού, κοντά στην πλατεία, βρίσκεται και ο παραδοσιακός ξυλόφουρνος που σχεδίασε ο μπαμπάς του Ντεκίρικο και ψήνει ακόμη και σήμερα με τον ίδιο τρόπο τα καρβέλια, τις τυρόπιτες και τα φαγητά. Το «Παραδοσιακό Αρτοποιείο Λαύκος – Ιωάννης Δροσίτης», όπως αναγράφει η ταμπέλα του, λειτουργεί από το 1904.
Έξι χιλιόμετρα από το χωριό, σε μαγευτική τοποθεσία με ελαιώνες και κυπαρίσσια, βρίσκεται το Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, όπου γίνεται μεγάλο πανηγύρι στις 2 Μαϊου, με φαγητό παραδοσιακό (γίδα βραστή με πιλάφι), άφθονο κρασί, μουσική και χορό… Ένα ακόμη γνωστό μοναστήρι της περιοχής είναι του Αγίου Νικολάου στην Πάου, κοντά στην Αργαλαστή.
Εξορμήσεις που αξίζουν
Μια ενδιαφέρουσα διαδρομή με το αυτοκίνητο θα μας φέρει στα παραλιακά μέρη που «συνομιλούν» με το Αιγαίο… Αξίζει να δούμε τα ιδιαίτερα βράχια που ξεπετάγονται από τη θάλασσα στον κόλπο του Μουρτιά, αλλά και να πιούμε τα τσιπουράκια μας μαζί με θαλασσινούς μεζέδες στο γραφικό λιμανάκι του Κατηγιώργη, δίπλα στο κύμα…
Μια άλλη πανέμορφη διαδρομή θα μας φέρει από τον Λαύκο στη Μηλίνα και από εκεί θα περάσουμε από την ονειρική Τζάστενη, τον παραθαλάσσιο οικισμό Κόττες και θα καταλήξουμε στο νησάκι Παλαιό Τρίκερι.
Πεζοπορίες που μαγεύουν!
Την τελευταία ημέρα θα την αφιερώσουμε στο περπάτημα σε ολάνθιστα μονοπάτια… Μια όμορφη και εύκολη πεζοπορική διαδρομή, που γίνεται σε άσφαλτο και λίγο χωματόδρομο, οδηγεί στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, σε μισή ώρα περίπου. Η θέα από τον φροντισμένο περίβολο της εκκλησίας είναι μαγευτική! Λίγο πιο κάτω βρίσκεται και το Μοντελοδρόμιο.
Μια πανέμορφη βατή διαδρομή ξεκινά από τον Λαύκο και φθάνει στη Μηλίνα, σε μία – μιάμιση ώρα, και κινείται στο μεγαλύτερο μέρος της σε σκιερά μονοπάτια. Στη διαδρομή μας θα συναντήσουμε το εκκλησάκι της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας και μια πέτρινη πηγή.
Μπορούμε ακόμη να φθάσουμε από τον Λαύκο στην Αργαλαστή ή το Χόρτο, αλλά και ως τον Πλατανιά, στο Αιγαίο.
Ακόμη, ένα από τα πεζοπορικά μονοπάτια οδηγεί στην παραλία της Πάλτσης και στο Μικρό στο Αιγαίο, με τις καταπληκτικές αμμουδιές του. Κοντά βρίσκεται και η παραλία Χονδρή Άμμος.
Πληροφορίες για πεζοπορικές διαδρομές:
- Στο Σύλλογο «Φίλοι των Καλντεριμιών», τηλ.: 24230-71373, www.pelionwalks.worldpress.com , www.pelionwalks.org
- Στο blog walking-pelion.blogspot.gr – faceboook.com/southpelion.
- Ορειβατικός Σύλλογος Βόλου, τηλ.: 24210-25696, eosvolos.gr
Για οργανωμένες ημερήσιες εκδρομές στο Πήλιο και κρουαζιέρες: ταξιδιωτικό γραφείο Milina Holidays, τηλ.: 24230-65020, www.milina-holidays.com
Γεύση πηλιορείτικη…
Το Πήλιο φημίζεται για τα τραγανά μήλα Ζαγοράς με το κατακόκκινο χρώμα, την ξεχωριστή γεύση και το ιδιαίτερο άρωμά τους, που είναι γνωστά ως «Ζαγορίν», προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ). Εξαιρετικά είναι και τα φιρίκια του Πηλίου, που τα απολαμβάνουμε και ως γλυκό του κουταλιού. Το μαγικό «Βουνό των Κενταύρων» φημίζεται ακόμη για τα αρωματικά και θεραπευτικά του βότανα. Εκλεκτής ποιότητας είναι και το μέλι του (από άνθη καστανιάς και λουλούδια του δάσους). Το ντόπιο κρασί παρασκευάζεται από το σταφύλι φράουλα ή τις προσμείξεις του και αξίζει να το δοκιμάσουμε.
Στην κουζίνα του Πηλίου πρωτοστατούν υλικά από τη φύση του τόπου, όπως μανιτάρια, βατόμουρα, καρύδια, κάστανα, μήλα, χόρτα, φτέρες και μια μεγάλη ποικιλία από αρωματικά βότανα… Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωσή της ντόπιας κουζίνας έπαιξαν οι μετακινήσεις πληθυσμών, από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Το Πήλιο είχε κατακτήσει ειδικά προνόμια από τους Τούρκους. Έτσι, έγινε το καταφύγιο κατατρεγμένων ανθρώπων από άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως Βλάχους, Ηπειρώτες, Αρβανίτες, Θεσσαλούς, Ευβοιώτες και νησιώτες του Αιγαίου. Όλοι αυτοί έφεραν μαζί τους τις δικές τους συνήθειες και επηρέασαν μοιραία με τον πολιτισμό, τις παραδόσεις και τη γαστρονομία τους το Πήλιο.
Στην πλατεία του Λαύκου και γύρω από αυτήν βρίσκονται οι γραφικές ταβέρνες του, οι οποίες έχουν τον τρόπο τους να μας «ταξιδεύουν» στα γευστικά μονοπάτια του τόπου…
Το πιο γνωστό παραδοσιακό πιάτο είναι το σπετζοφάι (με πικάντικο λουκάνικο, πιπεριές, ντομάτα, κρεμμύδι, μελιτζάνα και καυτερή κόκκινη πιπερίτσα, τη σπέτζα, από την οποία πήρε και το όνομά του).
Από τις πιο αγαπημένες νοστιμιές για το τσίπουρο είναι τα τσιτσίραυλα (οι κορυφές της αγριοφιστικιάς, που μαζεύονται την άνοιξη, τοποθετούνται με σκόρδο στην άλμη) και τα κρίταμα (φυτά που βγαίνουν πάνω στα βράχια της θάλασσας και γίνονται ξιδάτα).
Από τα πιάτα που θα λατρέψουμε στις ταβέρνες του Λαύκου είναι το κουνέλι στιφάδο, τα χόρτα του βουνού τσιγαριστά με αυγά, οι κρεμμυδοκεφτέδες, οι κολοκυθοανθοί γεμιστοί με τυρί, οι τραγανές τυροκουλούρες στο τηγάνι, το κότσι με ζουμερές πατάτες και μουστάρδα, η ρεβιθάδα στο πήλινο με ντομάτα και δάφνη, οι μελιτζάνες με κιμά και τυριά στο φούρνο, η γίδα με κολοκυθάκια στην κατσαρόλα και, βέβαια, πολύ καλά ψητά κρεατικά στη σχάρα…
Φυσικά, από το παραδοσιακό τραπέζι δεν λείπουν οι πίτες που φτιάχνονται με σπιτικό φύλλο και γεμίζονται με πολλούς τρόπους (μανιτάρια, σπανάκι, χόρτα, τυρί ή πιπεριές).
Όσο για το επιδόρπιο, δεν θα ξέρουμε τι να πρωτοδιαλέξουμε από τα παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού (φιρίκι, καρυδάκι, βύσσινο, πορτοκάλι, νεράντζι, κουμ κουάτ, περγαμόντο, κάστανο). Εξαιρετικός είναι και ο σπιτικός μπακλαβάς που φτιάχνεται με πολλές στρώσεις φύλλων, η καρυδόπιτα και το γαλακτομπούρεκο. Για το τέλος αφήσαμε ένα σπιτικό λικεράκι με βύσσινο ή καρυδάκι.
Πώς θα πάτε:
Με το αυτοκίνητό σας από Αθήνα ως το Βόλο κι από εκεί θα ακολουθήσετε διαδρομή για Χόρτο, Μηλίνα, Λαύκο. Διάρκεια: 5 ώρες.
Πού θα μείνετε:
«Ξενώνας Fyloma»: τηλ.: 24230-65660, www.fyloma.com
«Αρχοντικό Κ. Παρίση»: τηλ.: 24230-65856, http://archontikoparisis.com
«Esperos Suites & Villas»: τηλ.: 24230-65532, 24230-65532, 6974 659613, www.esperospelion.gr
«Λαγού Ράχη Country Hotel»: τηλ.: 24230-65144, www.lagouraxi.com «Ο Ξενώνας των Χρωμάτων»: τηλ.: 24230-65225, 6979 547793, www.fotuarthotel.gr
Πού θα φάτε:
Στον Λαύκο:
Στη «Μάγδα», για κολοκυθοανθούς γεμιστούς, γίδα με κολοκυθάκια, μελιτζάνα με κιμά και κεφαλοτύρι, κοτόπουλο τηγανιά, σουπιά με χόρτα, αυγά με φτέρες και κοκκινιστό χταπόδι.
Στη «Δροσιά», για ρεβιθάδα, μανιταρόπιτα και μελιτζάνες με κιμά, ντομάτα και τυριά.
Στην «Αφροδίτη», για μελιτζανοσαλάτα με πιπεριές, κότσι με μουστάρδα και ζουμερές πατάτες, κουνέλι κοκκινιστό με κρεμμύδια και ρύζι, τυροκουλούρες, κόκκινες πιπεριές γεμιστές. Για γλυκό, επιλέξτε ένα από τα λαχταριστά γλυκά του κουταλιού.
Στον «Πήγασο» – Αλέκος Καπραβέλος, για καλοψημένα φιλετάκια, μοσχαράκι στο πήλινο, κουνέλι στιφάδο και εξαιρετικό μπακλαβά!
Στον οικισμό Αφειλιάνες:
Στην «Ελένη», για αρνάκι με πατάτες και ντομάτα στον ξυλόφουρνο, κουνέλι με δαμάσκηνα, κολοκυθοκεφτέδες, μελιτζάνες στο πήλινο με τυρί Μετσοβόνε, παραδοσιακές πίτες και σπιτικά γλυκά.
Στον Κατηγιώργη:
Στην «Αρετή», για γαριδομακαρονάδες, καραβιδομακαρονάδες, αστακούς και ολόφρεσκα ψάρια από το καϊκι τους.
Τι θα αγοράσετε:
- Δημιουργίες της Άννας από το Εργαστήρι Χειροποίητων Κοσμημάτων και Διακοσμητικών «Διαδόσεις», στην πλατεία του Λαύκου.
- Πράσινο τσάι, ανθόμελο, μαρμελάδες σπιτικές, τσιτσίραβλα, αρωματικά βότανα, χειροποίητα ζυμαρικά και είδη δώρων από τη «Συλλογή Ζαφειρίου», απέναντι από την εκκλησία της Παναγίας.
- Χειροποίητα αρωματικά σαπούνια, βαλσαμέλαιο, δαφνέλαιο, κεραλοιφές από το μαγαζί της Ζωής Κρίκα, στα δρομάκια του χωριού.