Γαλαξίδι

Αναπολεί το ναυτικό παρελθόν του, ξεδιπλώνοντας τις θύμησες της ιστορίας του πάνω στα κύματα και ανασαίνει το παρόν, μαγεύοντας τον ανυποψίαστο ταξιδευτή με την αυθόρμητη, ανεπιτήδευτη ομορφιά του…
Μ’ άσπρα πανιά… τα όνειρά μας και Γαλαξιδιώτη καραβοκύρη,
σαλπάρουμε για ένα ακόμη ταξίδι, όπως τότε… όπως παλιά…
αναζητώντας τον «έρωτά» μας στα πέλαγα.

Κείμενο – Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου

Ένα μικρό κομμάτι ρουμελιώτικης γης που ταξιδεύει στο πέλαγος… Αυτό είναι το Γαλαξίδι. Λες και κάποτε, σαν έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα σε δυο «γυναίκες», τη στεριά ή τη θάλασσα, επέλεξε, χωρίς καν να το σκεφθεί, τη δεύτερη κι έδωσε όρκο βαρύ την ίδια στιγμή, να «σμίξει» μαζί της για πάντα!
Έτσι, η ζωή αυτού του τόπου ζυμώθηκε με την αρμύρα της θάλασσας, με τις χαρές, μα και τις λύπες της…
Το αρχοντικό Γαλαξίδι, η ναυτική κωμόπολη της Φωκίδας, βρίσκεται στη βόρεια ακτή του Κορινθιακού κόλπου, γυρεύοντας απάγκιο και ζεστασιά στην «αγκαλιά» του Κρισσαίου κόλπου, στο νομό Φωκίδας.
Αφήνοντας πίσω μας τις χιονισμένες βουνοκορφές του Παρνασσού, ανάμεσα από τα λιόδεντρα της Άμφισσας, που γλυκαίνουν το τοπίο με τα ασημόγκριζα φυλλώματά τους, ξεπροβάλλει σε λίγο η θάλασσα… Γαλαξίδι. Ομορφιά αυθόρμητη, ποιητική, ταξιδιάρικη! Έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε Αιγαιοπελαγίτικο νησί.

Σε χρόνια μακρινά…
Η αρχική του θέση ήταν στην πλαγιά όπου σήμερα υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Βλάση. Όμως, τα απότομα βουνά γύρω του έκαναν την επικοινωνία δύσκολη μέσα από δρόμους δύσβατους, επικίνδυνους… Αργότερα, λοιπόν, οι κάτοικοι κατέβηκαν κοντά στη θάλασσα, όπου βρίσκεται η σημερινή πόλη. Ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας για πολλά χρόνια ήταν ο δρόμος της θάλασσας (προς το Αίγιο, την Πάτρα, τον Πειραιά, αλλά και τη Μασσαλία, το Λιβόρνο, τη Βενετία, την Οδησσό, την Κωνσταντινούπολη…). Το υγρό στοιχείο αποτέλεσε, μοιραία, την κυριότερη πηγή πλούτου αυτού του τόπου, που αξιώθηκε να γίνει, το 18ο και 19ο αι., ακμάζουσα ναυτική πολιτεία.
Την πλούσια ναυτική του παράδοση τη νιώθεις με όλες τις αισθήσεις σου περπατώντας ανάμεσα στα στενά πλακόστρωτα καλντερίμια με τα παλιά διώροφα ή τριώροφα αρχοντικά καπετανόσπιτα, χτισμένα με τέχνη περισσή. Λιτές γραμμές στην εξωτερική μορφή τους, περίτεχνα μικρά μπαλκόνια με ξύλινα υποστυλώματα, παραθυρόφυλλα και αυλόπορτες σ’ όλες τις αποχρώσεις της θάλασσας, από το ανοιχτό λουλακί ως βαθύ μπλε της φουσκοθαλασσιάς…
Από τους ψηλούς μαντρότοιχους μιας αυλής ξεπροβάλλει δειλά μια ανθισμένη αμυγδαλιά, υπενθυμίζοντάς μας πως η άνοιξη έρχεται… πιστή στο ραντεβού της με το χρόνο.

Παρέα με τη θάλασσα…

Ώρα για σεργιάνι στην παραλία, στο γραφικό λιμάνι με τα ουζερί και το δασάκι στην Πέρα Πάντα (το καμάρι των Γαλαξιδιωτών) ως το Ροζίκι (από τα Αγνάντια χαιρετούσαν, άλλοτε, με το βλέμμα, για τελευταία φορά, τους άντρες τους που έφευγαν για ταξίδι οι Γαλαξιδιώτισσες).
Περπατώντας δίπλα στη θάλασσα, φθάνουμε ως το Χηρόλακα, το λιμάνι με τις αναμνήσεις… Ο νους τρέχει σε εποχές μακρινές, τότε που γέμιζε από τα λευκά πανιά των γαλαξιδιώτικων ιστιοφόρων που όργωναν τις θάλασσες, από την επομένη της Καθαρής Δευτέρας μέχρι του Αγίου Δημητρίου. Τότε ο καπετάνιος πρόσταζε «Πορεία για Γαλαξίδι…», που σήμαινε τον πολυπόθητο γυρισμό στην πατρίδα.
Εδώ έδιναν ραντεβού ο πόνος του αποχωρισμού με τη χαρά του γυρισμού…

Εδώ κατέβαινε η καπετάνισσα με τα γλυκά για τους μαστόρους κι έσπαζε το ρόδι στην πρύμνη του νέου καραβιού, για να ‘ναι τα πλούτη που θα έφερνε στο Γαλαξίδι όσα τα κουκούτσια του ροδιού… «Κι ήταν τιμή και χρέος στο Γαλαξειδιώτη ναυτικού το πρωτοτάξιδο καράβι (μπάρκο, μπρίκι, μπαρκομπέστι, σκούνα, λοβεράκι, ραντοψάθι) να το βαφτίσει με της διαλεχτής του τ’ όνομα. Όταν ο άνεμος φούσκωνε τα πανιά κι αυλάκωνε τη θάλασσα το καράβι σαν δελφίνι, καπετάνιος, ναύτες, μούτσοι, τραγουδούσανε τ’ όνομα του καραβιού. Κι ο καπετάνιος δυνάμωνε τη φωνή, λες και μπορούσανε τα κύματα να την πάρουνε στην αγκαλιά τους και ν’ ακουμπήσουν το τραγούδι του στου Γαλαξειδιού τον κόρφο. Κι η καλή από τ’ αρχοντικό ν’ ακούσει
τ’ όνομά της και να χαρεί η καρδιά της…», όπως γράφει η Εύα Βλάμη στο βιβλίο της «Γαλαξείδι – Η μοίρα μιας ναυτικής πολιτείας», εκδόσεις Εστία.
«Δύσκολη η δουλειά του ναυτικού και αδύνατον να την περιγράψεις με λόγια. Γιατί ποιες λέξεις, στ’ αλήθεια, μπορούν να περιγράψουν τη μοναξιά, την ξενιτιά και το φόβο…» σχολιάζει με ευαισθησία ο Θ. Γκόνης («Πορεία για Γαλαξίδι», εκδόσεις Γκόνη). «Λένε πως μια φορά βάλανε σ’ ένα καντάρι να ζυγιάσουνε την ξενιτιά, την ορφάνια, την πίκρα, την αγάπη κι απ’ όλα βάρυνε πιο πολύ της ξενιτιάς το δάκρυ».

Ξεφυλλίζοντας μνήμες…

Η ευρύτερη περιοχή του Γαλαξιδιού κατοικήθηκε από την 6η π.Χ. χιλιετηρίδα.
Οι πρώτοι του κάτοικοι ήταν οι Εσπέριοι ή Οζόλες Λοκροί και βασιλιάς τους ο Λοκρός. Χτίστηκε στη θέση της αρχαίας Λοκρικής πόλης Χάλαιον ή Χάλειον, όπως μαρτυρείται από αρχαίους συγγραφείς και πλήθος επιγραφών, και η παρουσία της αρχαίας πόλης φθάνει ως τις αρχές του 6ου μ.Χ. αιώνα. Την άποψη αυτή υποστηρίζουν ο Γάλλος αρχαιολόγος Lucien Lerat (Les Locriens de l’ Quest I-II, Paris 1952), o Αργύρης Πετρωνότης και ο Νίκος Βέης, ενώ αντίθετα ο Κ. Σάθας υποστήριζε ότι το Γαλαξίδι χτίστηκε στα ερείπια της αρχαίας Οιάνθειας. Για το σημερινό όνομά του υπάρχουν τρεις θεωρίες:
Σύμφωνα με τη Μυθολογία, λοιπόν, μετά τον 6ο αι., το όνομα της πόλης άλλαξε από τη θυγατέρα του Ωκεανού, τη Γαλαξαύρα ή Γάλαξα, την αχώριστη σύντροφο της Περσεφόνης, που παρουσιάστηκε ολόγυμνη μπροστά στα παλικάρια και τους παρακινούσε να φτιάξουν το πρώτο πλεούμενο και να την κυνηγήσουν στα κύματα… Από τότε οι Γαλαξιδιώτες, ακολουθώντας τον έρωτά τους για τη θάλασσα, αναζητούν τη γοργόνα τους στα πέλαγα.
Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, το Γαλαξίδι πήρε το όνομά του από το φυτό γαλατσίδα που αφθονεί στην περιοχή.

Η τρίτη, και μάλλον επικρατέστερη, υποστηρίζει πως τον 8ο μ.Χ. αι. η αρχαία πόλη μετονομάστηκε «Γαλαξείδιον», από το όνομα του Βυζαντινού τοπάρχη Γαλαξείδη, που την αναστήλωσε και την οργάνωσε μετά το σεισμό του 553 μ.Χ., όπως αναφέρει ο Νίκος Βέης.
Αρχές του 10ου αι. η πόλη βρίσκεται σε ακμή. Στο Ναυτικό Μουσείο του Γαλαξιδιού, θα μάθουμε περισσότερα για τη ναυτική παράδοση του Γαλαξιδιού και την πορεία του στο χρόνο. Θα «ταξιδέψουμε» μέσα από τα ιστορικά εκθέματα, τα ακρόπρωρα, τους χάρτες, τους πίνακες με τα ιστιοφόρα και τα έργα μικροναυπηγικής.
Το 1210 μ.Χ. περίπου η πόλη υπάγεται στο «Δεσποτάτο της Ηπείρου», συνεχίζοντας τη ναυτική παράδοση και αναπτύσσοντας το εμπόριο, ενώ αρχές του 14ου αι. περνάει στα χέρια των Καταλανών ως το 1394, οπότε οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Άμφισσα και το Γαλαξίδι.
Αρχές του 19ου αι. το Γαλαξίδι αναδεικνύεται ως «ένα από τα πολυσύχναστα ελληνικά λιμάνια. Καταστρέφεται δύο φορές από τους Τούρκους. Αρχές Ιουνίου του 1829, όμως, είναι πλέον ελεύθερο.
Η χρονική περίοδος από το 1829 έως το 1912 είναι από τις ενδοξότερες του Γαλαξιδιού. Το 1860 διαθέτει πάνω από 300 πλοία. Για να αντιμετωπίσουν την έλλειψη δανειοδοτικού συστήματος, τα προβλήματα από ναυάγια, πειρατείες κ.ά., καθώς και για να εξασφαλίσουν την αποδέσμευση της γαλαξιδιώτικης ναυταγοράς από ξένα κεφάλαια, οι Γαλαξιδιώτες πλοιοκτήτες ιδρύουν την πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα «Θαλάσσια Αλληλασφάλεια».
Την εποχή αυτή χτίζονται τα περισσότερα αρχοντικά, σχολεία, το Παρθεναγωγείο, η Αγορά, οι πλατείες και τα υδραγωγεία. Τα σπίτια γεμίζουν με μεταξωτά από την Ινδία, βενετσιάνικους καθρέφτες και κονσόλες, περσικά χαλιά, ασημένια σερβίτσια…
Όμως, με το μάζεμα των πανιών, που σήμαινε το τέλος των ιστιοφόρων και την επικράτηση των ατμόπλοιων, αρχές του 20ού αι., έρχεται και η παρακμή της πολιτείας, με αναμενόμενη συνέπεια το μαρασμό, την ξενιτιά και τη συρρίκνωση ως τα τέλη του 1960. Από το 1970, ευτυχώς, άρχισαν να αναπαλαιώνονται τα σπίτια και η ζωή να ξαναγυρίζει βήμα-βήμα στα στενά καλντερίμια του.

Ανακαλύπτοντας τις ομορφιές του…

Στην κορυφή του Γαλαξιδιού ξεχωρίζει η εκκλησία του προστάτη των θαλασσινών, του Αϊ-Νικόλα, με το περίφημο ξυλόγλυπτο τέμπλο της, έργο ζωής του Μετσοβίτη ταλιαδόρου Αναστάσιου Μόσχου. Οι ολόγλυφες παραστάσεις του πάνω στο ατόφιο ξύλο μοιάζουν σαν αληθινές.
Λίγο πιο κάτω, βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, με το Ζωδιακό Κύκλο (Ηλιοτρόπιο), έργο του Ηλία Σκούρτη, στο δάπεδο του ναού, ενώ το ηλιακό ρολόι στην εξωτερική γωνιά του ναού μετρά ασταμάτητα το χρόνο.
Στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (1833) την εικόνα της Αγίας Άννας φιλοτέχνησε ο Μιχαήλ Δαμασκηνός, το 16ο αιώνα.
Ανάμεσα στα στενά καντούνια μικρές όμορφες δενδροφυτευμένες πλατείες στολίζουν το χώρο. Η Πλατεία Ηρώων είναι η κεντρική πλατεία και διαμορφώθηκε το 1895. Στο μέσον της υπάρχει μαρμάρινο ηρώο. Γραφικές είναι και οι Πλατείες Χηρόλακκα, Κάβου, Σάθα και Μάμα. Αξίζει μια επίσκεψη στον Τάφο του Λοκρού στο άλσος της παραλίας και στο Σπήλαιο Γαλαξιδιού.
Στα γραφικά ταβερνάκια της παραλίας θα απολαύσουμε, ασφαλώς, το ουζάκι μας με νόστιμους θαλασσινούς μεζέδες και θέα θάλασσα…

Με τα πόδια, με ποδήλατο ή και με αυτοκίνητο

Όσο είμαστε στο Γαλαξίδι, ξεχνάμε το αυτοκίνητο και κινούμαστε με τα πόδια. Ξεκινάμε τις βόλτες μας στα γραφικά ανηφορικά δρομάκια με τα αρχοντικά καπετανόσπιτα με τα περίτεχνα μπαλκόνια και τις καλοφτιαγμένες αυλόπορτες. Οι ρομαντικοί περίπατοι συνεχίζονται στον παραλιακό δρόμο από το λιμάνι του Χηρόλακκα ως το Κεντρί και τη θέα του Γαλαξιδιού να καθρεφτίζεται στα γαλήνια νερά του σαν σκηνικό θεάτρου…
Μπορούμε, βέβαια, να κάνουμε ποδήλατο στον παραλιακό δρόμο και την Πέρα Πάντα. Μια βόλτα που θα την ευχαριστηθούμε πολύ.
Με το αυτοκίνητο θα φθάσουμε ως το γραφικό χωριό Χρισσό, θα επισκεφθούμε τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, θα περπατήσουμε στα γραφικά δρομάκια της Αράχοβας και θα καταλήξουμε στο Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού, για να χαρούμε τα παιχνίδια με το χιόνι.
Μια όμορφη κοντινή εκδρομή είναι και το λιμανάκι της Ερατεινής για φρέσκο ψάρι και θαλασσινά. Επιστροφή στο Γαλαξίδι και έχει πια σουρουπώσει…
Η μέρα χάνεται στη θάλασσα κι η πορεία του ήλιου τελειώνει, μα το Γαλαξίδι προσμένει με αισιοδοξία την καινούργια ανατολή… όπως τότε… όπως παλιά… Τα γαλαξιδιώτικα καράβια μπορεί να χάθηκαν, μα η αρχοντιά και η ποιότητα χάνονται, αλήθεια, ποτέ;

Γεύση… γαλαξιδιώτικη

Ώρα, όμως, για καλό φαγητό στην παραλία, στο γραφικό λιμάνι του Γαλαξιδιού με θέα θάλασσα! Θα απολαύσουμε, λοιπόν, λαχταριστές γεύσεις στα ταβερνάκια και τα ουζερί που βρίσκονται στην παραλία. Καλές ταβέρνες, ωστόσο, θα βρούμε και μέσα στα δρομάκια. Θα δοκιμάσουμε ολόφρεσκα ψάρια στη σχάρα ή κακαβιά, μύδια αχνιστά, μυδοπίλαφο, αστακομακαρονάδα, χταπόδι ψητό στα κάρβουνα, καραβιδομακαρονάδα, καλά μαγειρευτά, αλλά και παραδοσιακές γεύσεις, όπως κελέμια (γεμιστά κρεμμύδια με σάλτσα αυγολέμονο), εξαιρετικές πίτες (ιδιαίτερα η κολοκυθόπιτα με μάραθο, σπανακόπιτα και τυρόπιτα). Θα γευτούμε, βέβαια, και πεντανόστιμους ρουμελιώτικους μεζέδες, όπως γαρδούμπα, κοκορέτσι, κοντοσούβλι κ.ά. Δεν θα παραλείψουμε να δοκιμάσουμε και τις εξαιρετικές ελιές της Άμφισσας ή το καλό πρόβειο γιαούρτι. Τα ποτήρια θα τσουγκρίσουν με ουζάκι ή μυρωδάτο κρασί.
Για γλυκό, θα δοκιμάσουμε το παραδοσιακό γλυκό αμύγδαλο ή αμυγδαλάτο (αμυγδαλωτό), την ντόπια ραβανί ή ρυζόπιτα (με ρύζι, αμύγδαλα, κανέλα, γαρίφαλο, καλαμποκέλαιο, ζάχαρη και νερό) και τους σαμουσάδες (με καρύδι, αμύγδαλο και μέλι, τυλιγμένα σε λεπτό χειροποίητο φύλλο), όλα φτιαγμένα με παλιές γαλαξιδιώτικες συνταγές. Πριν φύγουμε, θα αγοράσουμε παραδοσιακά γλυκά, χωριάτικα παξιμάδια, τσίπουρο, ελιές Άμφισσας, βιολογικό ελαιόλαδο, κρασί, μέλι και γλυκά του κουταλιού.

Απόκριες με αλευρομουτζουρώματα!

Αναμφίβολα, είναι εμπειρία να ζήσει κανείς τις ημέρες του Καρναβαλιού στο Γαλαξίδι, καθώς ντόπιοι και ξένοι ξεφαντώνουν με αλλιώτικο τρόπο, αναβιώνοντας έθιμα παλιά, μα όχι ξεχασμένα. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν μόλις ανοίξει το Τριώδιο, με αποκορύφωμα το τελευταίο τριήμερο της Καθαρής Δευτέρας, με «Βλάχικο Γάμο» και «Αλευρομουτζουρώματα»!
Στις γειτονιές και στις πλατείες ανάβουν φωτιές και στήνεται γλέντι με τραγούδι, χορό, σαρακοστιανούς μεζέδες και άφθονο κρασί. Την Καθαρή Δευτέρα, όσοι συμμετέχουν στα δρώμενα, ντυμένοι με παλιά ρούχα (γιατί θα γίνουν άχρηστα…), ξεχύνονται στους δρόμους, με μοναδικά εφόδια σακούλες με φούμο, αλεύρι, λουλάκι ή ώχρα κι αρχίζει ο… «πόλεμος»! Τα «Αλευρομουτζουρώματα» είναι ένα παλιό γαλαξιδιώτικο έθιμο, που έχει τις ρίζες του σε χρόνια μακρινά… Το σύνθημα για την έναρξη δίνεται το μεσημέρι της Καθαρής Δευτέρας. Οι εκδηλώσεις διαδραματίζονται στα σοκάκια του Γαλαξιδιού και κυρίως στην παραλία με τα ουζερί. Ο αέρας γεμίζει με σύννεφα σκόνης σε χρώματα άσπρα, κίτρινα, μπλε…
Όσοι θέλουν απλώς να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις με «ασφάλεια», θα πιάσουν θέση απέναντι, στην παραλία της Πέρα Πάντας, από όπου θα τις απολαύσουν. Το απόγευμα της Καθαρής Δευτέρας έχουμε και το Κάψιμο του βασιλιά Καρνάβαλου στο λιμάνι.
Οι Απόκριες στο Γαλαξίδι είναι μια αλλιώτικη εμπειρία, που φέτος αξίζει να τη ζήσουμε!

Αξίζει να δείτε:

Το Ναυτικό Μουσείο Γαλαξιδίου, με εκθέματα ναυτικής θεματολογίας και μια θαυμάσια συλλογή όπλων από την Επανάσταση του 1821.
Το Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στο κτίριο του κ. Αγγελή.
Την εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το περίφημο ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, με ζωδιακό κύκλο στο δάπεδο και ηλιακό ρολόι στο προαύλιο, την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη με εικόνα του Δαμασκηνού και την εκκλησία του Προφήτη Ηλία με παλιές εικόνες.
Το πάρκο της πόλης με δύο μνημεία από την αρχαιότητα: τον Τάφο του Λοκρού και τα ερείπια από το τείχος της αρχαίας Οιάνθης, που ήταν χτισμένη εκεί.
Τη Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, με την υπέροχη θέα.
Την παραλιακή Ερατεινή, για ψαρομεζέδες.
Τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών.
Τη γραφική Αράχοβα.
Το Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού.
Το ορεινό χωριό Χρισσό.

Πώς θα πάτε:
Με δικό σας αυτοκίνητο έχετε τις εξής επιλογές:
Από Δεσφίνα και Ιτέα ή από Αράχοβα – Δελφούς – Γαλαξίδι.
Από Ρίο – Αντίρριο – Ναύπακτο – Ερατεινή – Γαλαξίδι.

Πού θα μείνετε:
«Αρχοντικό Art Hotel»: 22650-42292, 6972 555488, www.archodikoarthotel.gr
«Οιάνθεια»: 22650-42434, 42433, 6932 978990
«Γανυμήδης»: 22650-41328, 6937 154567, www.ganimede.gr
«Αργώ»: 22650-41996, http://hotel-argo.eu
«Βότσαλο Πανσιόν»: 22650-42292, 6972 555488, www.votsalogalaxidi.gr
«Mira Mare» (22650-41466, 41436. www.miramarestudios.gr).
«Ξενοδοχείο Έπαυλις»: 22650-41700, www.epavlishotels.gr
«Europa Beach Hotel Γαλαξίδι»: 22650-42288, 22650-42298, www.hoteleuropabeach.gr
«Galaxa» (22650 41620).
«Ακρόπλωρο» (22650-41110 www.acroploro.gr ). Δύο επιπλωμένες κατοικίες των 50 τ.μ., ιδανικές για παρέες ή οικογένειες.
Έξω από την πόλη: «Villa Olympia»: 22650-41810, 22650 41174, 41810-3, www.villaolympia.gr
«Porto Lourbas Hotel»: 22650-41230, www.portolourbas.com

Πού θα φάτε:
«Ζυγός» (2265301071), «Ο Τάσος» (22650-41291), «Το Μπάρκο της Μαρίτσας» (22650-41059), «Porto» (22650-41182), «Μπεμπέλης» (22650-41677), «Σκελετόβραχος» (22650-41303), «Άλμπατρος» (22650-42233), «Αναμνήσεις απ’ τα λιμάνια» (22650-42003), «Παλιό Λιοτρίβι» (22650-41781), «Σπηλιά» (22650-41330), «Η Ωραία Ελλάς» (22650-42016).

Καφέ – ποτό – γλυκό:
«Melydron Café – Bar», «Καφφενείο», «Αμαρυλλίδες», «Αιολίδα», «ΟΚ Bar», «Το Κιόσκι», «K.A.D.A.».

Τι θα φάτε:
Ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά (μύδια αχνιστά, μυδοπίλαφο, χταπόδι, καραβιδομακαρονάδα), κελέμια (γεμιστά κρεμμύδια με σάλτσα αυγολέμονο), πίτες (κολοκυθόπιτα, σπανακόπιτα και τυρόπιτα), αλλά και ψητά στη σούβλα.

Τι θα αγοράσετε:
Παραδοσιακό γλυκό αμύγδαλο ή αμυγδαλάτο (αμυγδαλωτό), ρεβανί (με ρύζι), σαμουσάδες (με καρύδι, αμύγδαλο και μέλι), χωριάτικα παξιμάδια, τσίπουρο, ελιές Άμφισσας, βιολογικό ελαιόλαδο, κρασί, μέλι, ζυμαρικά και γλυκά του κουταλιού.

Παραδοσιακή συνταγή από το Γαλαξίδι

Κελέμια (κρεμμύδια γεμιστά)

Υλικά: (για 6 – 8 άτομα)
1 κιλό κρεμμύδια μακρόστενα
1 κιλό κιμά μοσχαρίσιο
¼ φλιτζ. τσαγιού κρεμμύδι τριμμένο
½ φλιτζ. τσαγιού ρύζι
1 φλιτζ. τσαγιού ντοματοχυμό
½ φλιτζ. τσαγιού άνηθο ψιλοκομμένο
1 κρεμμυδάκι φρέσκο ψιλοκομμένο
2-3 κλαδάκια μαϊντανό ψιλοκομμένο
1 κουτ. γλυκού αλάτι
½ φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
½ φλιτζ. τσαγιού βούτυρο φρέσκο ή μαργαρίνη

Για τη σάλτσα αυγολέμονο:
2 αυγά
Χυμό από δύο λεμόνια
Αλάτι
Λίγο κόκκινο και λίγο μαύρο πιπέρι
1 κουταλάκι του γλυκού κορν φλάουρ (προαιρετικά)

Εκτέλεση
Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα χαράζουμε κάθετα από τη μια πλευρά ως την καρδιά (ως τη μέση), από πάνω ως κάτω. Τα βράζουμε σε αρκετό νερό για 15 λεπτά περίπου και τα στραγγίζουμε. Μόλις κρυώσουν λίγο, αφαιρούμε ένα – ένα τα εξωτερικά φύλλα, κάνοντας «ρολάκια» με τα δάχτυλα, για να μη χάσουν το σχήμα τους.
Για τη γέμιση: Σοτάρουμε ελαφρά το κρεμμύδι σε ελαιόλαδο και κατόπιν ρίχνουμε τον κιμά. Προσθέτουμε το φρέσκο κρεμμυδάκι και το μαϊντανό. Ανακατεύουμε ελαφρά για άλλα 5 λεπτά.
Προσθέτουμε τον ντοματοχυμό, το αλάτι και μαγειρεύουμε 10 λεπτά ακόμα. Χαμηλώνουμε τη φωτιά, προσθέτουμε το ρύζι, τον άνηθο, ανακατεύουμε και μαγειρεύουμε για λίγο ακόμα. Κατεβάζουμε από τη φωτιά.
Βάζουμε μια κουταλιά από τη γέμιση σε κάθε φύλλο κρεμμυδιού και τυλίγουμε ρολάκια. Τοποθετούμε τα τυλιγμένα κρεμμυδάκια σφιχτά σε πυρίμαχο σκεύος και προσθέτουμε μισό φλιτζάνι νερό και βούτυρο σε κομματάκια. Σκεπάζουμε το σκεύος και ψήνουμε στους 200 0C για 40 λεπτά περίπου. Μπορούμε, όμως, να τα μαγειρέψουμε και στην κατσαρόλα. Από κάτω βάζουμε μερικά κρεμμυδόφυλλα. Προσθέτουμε νερό ως τη μέση τους και λίγο βούτυρο. Από πάνω τους βάζουμε ένα πιάτο. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα και τα ψήνουμε σε χαμηλή φωτιά για 30 λεπτά περίπου.

Για το αυγολέμονο:

Σε βαθύ πιάτο χτυπάμε τα αυγά και προσθέτουμε σιγά-σιγά το χυμό των λεμονιών, αλάτι, μαύρο πιπέρι και λίγο ζεστό ζουμάκι (4-5 κουταλιές της σούπας) από το φαγητό. Ανακατεύουμε καλά και μόλις δέσει η σάλτσα αυγολέμονο, περιχύνουμε τα κρεμμύδια στην κατσαρόλα και πασπαλίζουμε με λίγο κόκκινο πιπέρι. Εάν η σάλτσα μας δεν πήζει όσο θέλουμε, μπορούμε να προσθέσουμε 1 κουταλάκι του γλυκού κορν φλάουρ διαλυμένο σε ένα φλιτζανάκι του καφέ κρύο νερό. Αφήνουμε να πάρει μια βράση και το φαγητό μας είναι έτοιμο.

Μυστικό! Για ακόμη μεγαλύτερη νοστιμιά, μια μυστική συμβουλή για τα κελέμια είναι να τα φτιάχνουμε με κιμά από αρνί, μοσχάρι και χοιρινό.
Επίσης, τα κελέμια είναι πολύ νόστιμα και σκέτα, χωρίς τη σάλτσα αυγολέμονο, πασπαλισμένα με λίγο μαϊντανό ψιλοκομμένο.